Šta je stres ehokardiografija
U Poliklinici Radović se, unazad već više od 5 godina, obavlja dijagnostička metoda – stres ehokardiografija, koja je jedino na ovom mestu u Zrenjaninu dostupna našim pacijentima.
Sta je stres ehokardiografija (SEHO) i zašto se radi?
SEHO test je neinvazivna dijagnostička metoda za otkrivanje koronarne bolesti.
Ovaj test je dokazano korisniji i superiorniji u odnosu na klasičan test opterećenja (ergometriju) koji sa druge strane još uvek predstavlja prvi test izbora kod sumnje na koronarnu bolest.
Test se koristi u cilju izazivanja ishemije miokarda – slabijeg snabdevanja srčanog mišića kiseonikom uz kontinuirano praćenje srčane frekvence, arterijskog krvnog pritiska, elektrokardiografskog zapisa (EKG-a) i ehokardiografije (EHO, odnosno utrazvuka srca).
U prisustvu aterosklerotske bolesti koronarnih krvnih sudova ishemija se manifestuje prvo kroz promene u kretanju srčanih zidova koje su vidljive ehokardiografski, zatim promenama u EKG-u i na kraju pojavom subjektivnih tegoba u vidu bola u grudima.
Stres-ehokardiografski testovi podrazumevaju izlaganje doziranom fizičkom opterećenju (na pokretnoj traci-Treadmill) ili korišćenjem odgovarajućeg farmakološkog agensa tj. leka (u našem slučaju Dobutamin-a), što ima za cilj porast srčanog pulsa, pritiska i snage srčane kontrakcije, a samim tim i povećanja potrošnje kiseonika.
kKada se izvodi SEHO i ko treba da ga radi?
Najčešći pacijenti su osobe sa atipičnim bolom u grudima, bez EKG i ehokardiografskih promena u miru, a koji imaju nekoliko faktora rizika za aterosklerozu krvnih sudova, kao što su visok pritisak, pušenje, gojaznost, dijabetes, povišene masnoće u krvi, a da iz nekog razloga nisu pogodni za klasično testiranje ergometrijskim testom.
SEHO treba da rade bolesnici koji imaju bolove u grudima, oni kod kojih se sumnjom da imaju anginu pektoris, kao i oni kod kojih treba da se proceni ozbiljnost angine pektoris. Takođe, indikovano ga je raditi kod bolesnika posle infarkta miokarda, kao i nakon neke intervencije na srcu (plasiranje stenta ili baj-pasa).
Najkorisniji je kod bolesnika kojima je klasičan test fizičkim opterećenjem urađen, ali je rezultat sumnjiv ili je nedovoljno jasan.
Vrlo je pogodan kod starijih osoba koje se teško kreću ili imaju nemogućnost brzog hoda po traci zbog koštano-zglobnih bolesti donjih ekstremiteta, kao i kod pojedinih grupa pacijenata sa određenim patološkim promenama u EKG-u, zbog kojih nije moguće dobiti adekvatne informacije klasičnim testom fizičkog opterećenja.
Šta otkriva SEHO?
Kao i ergometrijski test i farmakodinamski testovi se koriste za indirektnu procenu stanja krvnih sudova srca i služe da se na osnovu njih odredi potreba za dopunskom dijagnostikom – koronarografijom, koja predstavlja invanzivno ispitivanje. Sa njim se može proceniti i postojanje vitalnosti (vijabilnost) delova već infarktom oštećenog srčanog mišića, kao i stepen patoloških promena na srčanim zaliscima. Kod nekih pacijenata testom je moguće pokazati da izvesni delovi srca koji u miru deluju neishranjeno, odnosno slabo se kreću, mogu popravljati svoju kinetiku/pokretljivost tokom testa. To otvara mogućnost revaskularizacije, odnosno ugradnju stenta ili baj-pasa na taj deo srca. Pored ovoga SEHO se koristi i za procenu rizika bolesnika sa koronarnom bolesti, kao i efekta terapije koju bolesnik koristi. Test indikuje lekar specijalista interne medicine ili subspecijalista kardiolog.
Koliko traje i kako se izvodi?
Test sa predhodnom pripremom najčešće traje do 60 minuta, ali je ono ipak individualno i zavisi od toga koliko je pacijentu potrebno da dostigne zadatu vrednost srčane frekvence. Pacijent se prati i neko vreme nakon testa. Sam test se može smatrati relativno bezbednim, ali je moguća pojava hipertenzivne reakcije, pada krvnog pritiska, ozbiljnijih srčanih aritmija, kao i bola u grudima, te je saradnja pacijenta sa timom koji izvodi test vrlo bitna.
Prilikom izvodjenja SEHO prvo se uradi ultrazvučni pregled srca u miru, nakon toga test za izazivanje ishemije miokarda (bilo fizičkim opterećenjem na traci, bilo davanjem leka). Istovremeno ili odmah po prestanku opterećenja se ponavlja ultrazvučni pregled srca, nakon čega sledi analiza i uporedjivanje nalaza pre i nakon testa.
Kako se pripremiti za SEHO?
Prema preporuci lekara koji je indikovao test ili lekara koji radi test uzima se ili izostavlja određena terapija dan pre i na sam dan testa. 2-3 sata pre samog testa treba uzeti lagan obrok, ne konzumirati kafu i kofeinske napitke, „Coca Cola-u“ i ne treba pušiti cigarete. Treba se obući lagano i obuti ili poneti udobnu obuću (u slučaju testa na fizičkim opterećenjem).
Nadamo se da ćemo uvođenjem ove dijagnostičke procedure u našu svakodnevnu praksu pomoći i olakšati našim pacijentima pravovremeno otkrivanje i adekvatno lečenje koronarne bolesti.
Dr Sanvila Stankov
spec.interne medicine kardiolog