Maligni tumor debelog creva i kolonoskopija
Karcinom (maligni tumor) debelog creva je česta i smrtonosna bolest. U Evropi je na drugom mestu po smrtnosti od svih malignih bolesti, odnosno 13% ukupno obolelih od svih malignih bolesti boluju od tumora debelog creva. Godišnje u Evropi umre oko 215.000 hiljada ljudi od tumora debelog creva, svaka tri minuta jedan Evropljanin bude žrtva ove opake bolesti.
Kako se može sprečiti nastanak tumora na debelom crevu?
Maligni tumori se mogu na vreme otkriti i u ranoj fazi bolesti su izlečivi. Vrlo često tumori u ranoj fazi ne daju nikakve smetnje. Endoskopskim pregledom (kolonoskopijom) gastroenterolog je u mogućnosti da pregleda čitavo debelo crevo i u toku pregleda ukloni polipe (izraštaj koji vremenom izrastu u tumor) i time spreči nastanak karcinoma.
Kolonoskopskim pregledima i ranim otkrivanjem se može smanjiti smrtnost od ove maligne bolesti za više od 30%. Endoskopski pregled je vrlo precizan, pouzdan i siguran dok druge metode, koje su alternative kolonoskopiji, nemaju tu mogućnost. Pacijent na kolonoskopiju dolazi nakon pripreme – čišćenja creva, koja je bezbolna i traje oko 24h. Na dan pregleda pacijentu se preporučuje odmor, zbog pripreme i oporavka od anestezije u kojoj se nalazi u toku pregleda.
Šta je skrining za tumor debelog creva I zašto je vrlo važan?
Kada se kod pacijenata koji imaju ili su imali u porodici obolele od karcinoma creva i/ili pacijentima starijim od 50 godina (bez smetnji koje bi upućivale na tumor debelog creva) uradi kolonoskopija, onda je to preventivni pregled ili skrining. Ovo je idealan pregled jer omogućava uklanjanje svih polipa i otkrivanje bolesti u ranoj fazi, dok nije počelo njeno širenje, nagli rast i problemi koje donosi odmakla bolest. Sa skriningom se počinje u pedesetoj godini, a vremenski periodi u kojima se izvode pregledi su na deset godina, što znači da je sa urednim nalazom pacijent „miran” određen vremenski period.
Kada je kolonoskopija hitna?
Ako pacijent ima otežano ili neredovno pražnjenje creva, kada se pojavi krv u stolici , anemija i gubitak u težini.
Šta je razlog nedolaska na kolonoskopiju?
To je najčešće neinformisanost o važnosti pregleda, strah od bola ili nelagodnost od samog pregleda – kolonoskopije, zatim nedovoljno informacija o samom pregledu i načinu pripreme, tuđa „loša” iskustva (pogotovu pacijenata koji su pregled radili bez anestezije i imali bolnu traumu). Kolonoskopija urađena nakon dobre pripreme, uz anesteziju, je komforan, bezbolan i siguran pregled koji „čuva život”. Ne treba dozvoliti da bolest odmakne u fazu kada je neizlečiva i kada nakon operacije narušava kvalitet preostalog života.
Dr sci med Vladan N. Petrović
spec. int. gastroenterohepatolog